هویت و ریشه های تاریخی ؛ حلقه های گمشده ترک های خراسان
http://bojnordnews.blogfa.com/post-1264.aspx
هویت ما تا کدام مرز است؟
تا دروازه های هرات یا سمرقند و بخارا ؟
تا کدامین پایتخت کشور ماست؟
پرداخت به فرهنگ و اصالت در پی یافتن هویت ها و تقویت فرهنگ برای جلوگیری از خودباختگی های فرهنگی بهترین راه ممکن برای جلوگيري از تهي كردن اصلات فرهنگي و تهاجم فرهنگ های بیگانه است.
مطابق اصل پانزدهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران "استفاده از زبان های محلی و قومی در مطبوعات و رسانه های گروهی و تدریس ادبیات آنها در مدارس در کنار زبان فارسی آزاد است."
بر همین اساس رادیوهای محلی از ابتدای انقلاب ، بخشی از برنامه های خود را در مناطق به فرهنگ و زبان های محلی اختصاص داده اند.
در تعدادی از استان های کشور نیز برخی نشریات وجود دارد که به زبان محلی منتشر می شود و با راه افتادن اینترنت برخی سایت ها و وبلاگ ها نیز به زبان های محلی می پردازند.
ولی متاسفانه با این حال وضعیت توجه به فرهنگ و زبان های محلی در خراسان شمالي مورد مطلوب نیست و گویا اراده ای برای توجه به زبان و فرهنگ تركي نیست.
در منطقه شمال خراسان که استان خراسان شمالی تقریبا نیمی از این قسمت را در بر گرفته است از ابتدای انقلاب تنها به زبان کرمانجی توجه شده و به این زبان برنامه رادیویی تهیه شده است که یکی از دلایل زنده ماندن فرهنگ کرمانجی و توجه به آن بوده است.
این در حالی است که زبان ترکی نیمی از جمعیت مردم خراسان شمالی را شامل می شود.
منطقه بام و صفی آباد اسفراین، بخشی از اسفراین، نیمی از مردم شیروان، فاروج ، مردم شهر بجنورد و روستاهای همجوارش از جمله ارکان ، اسفیدان و بخشی از روستا های مانه و سملقان به زبان ترکی تکلم می کنند .
البته زبان ترکی مربوط به این منطقه خود به چند دسته گویش متفاوت ولی نزدیک به هم تقسم می شود و بارزترین آن تفاوت زیاد آن با گویش ترکی آذربایجانی و استانبولی است.
اگر چه در سال های اخیر تعدادی وبلاگ و سایت اینترنتی با اهداف ایجاد تفرقه در وحدت ملی ایرانیان با گویش های آذری سایت هایی با نام "ترک های خراسان "درست کرده اند و بیشتر به جنبه های سیاسی و ضدیت با نظام جمهوری اسلامی می پردازند.
بی شک این نقیصه نیز ناشی از نبود توجه مسئولان امر در مراکز صداوسیما و ادارات مربوط به مسائل فرهنگی است که موجب شده است راه را برای نفوذ بیگانگان برای هویت بخشی به مردم این ناحیه آن هم به صورت جعلی فراهم کند.
کرمانج ها در خراسان شمالی تا کنون چندین کتاب مربوط به ریشه های تاریخی و ادبی خود نوشته اند ولی برای ترک های بجنورد و خراسان شمالی کار چندانی صورت نگرفته است.
طبق پژوهشی که داشته ام برای فرهنگ ترک های خراسان کار چندانی صورت نگرفته و راه دشواری در پیش وجود دارد و این نا همواری راه به خاطر شرایط حاکم از سوی حکومت ها و سواد کم مردم بوده است.
به جرات می توان گفت عزمی هم وجود نداشته و حداقل نگارنده از وجود آنها مطلع نیست.
راه های زیادی برای پژوهش در این زمینه وجود دارد.
البته برخی از ادارات و سازمان های دولتی از جمله سازمان میراث فرهنگی ، صنایع و دستی و گردشگری همیشه ادعای توجه به فرهنگ های معنوی را نیز در سیاست های اجرایی خود داشته و ردیف خاصی از اعتبارات خود را می توانند به کاوش و پژوهش در این زمینه تا حد تالیف کتب پژوهشی اختصاص دهند.
برای سر درآوردن از این هویت مسافرت یک تیم پژوهشی به کشورهای همجوار از جمله ازبکستان، قرقیزستان و شاید مغولستان یکی از کاربردی ترین و کارآمد ترین بهترین راه ممکن است که البته هزینه های زیادی در پی خواهد داشت ولی برآورده کردن آن با همکاری سازمان هایی که ادعا توجه به فرهنگ اقوام را دارند و همکاری سازمان های بین المللی کار چندان دشواری به نظر نمی رسد.
البته بنا به تحقیق ها و کاوش هایی که نگارنده داشته است برای ریشه یابی زبان ترکی بجنوردی گویا ازبکستان گزینه نزدیکی است چرا که وقتی زبان مردم این کشور را گوش می کنی نزدیکی خاصی به زبان ترک های بجنورد دارد.
البته چندی پیش وبلاگ هایی با عنوان ترک های خراسان در فضای اینترنتی شروع به کار کرده اند که با گویشی بیگانه به زبان ترکی بجنوردی مقاله هایشان را تنظیم می کنند.
امید است طی سال های آینده برای ریشه یابی زبان ترکی بجنوردی و خواستگاه این زبان پژوهش های مناسبی در حد پایان نامه های دکتری صورت گیرد تا زمینه ها تالیف کتاب هایی گردد که به فرهنگ و زبان ترکی بجنوردی بپردازد.
